Vrana : iz života i pjevanja Vrane

Vjerujem da je Miloš... bio taj koji je, ležeći u ulazu i posmatrajući kako meci podižu ploče s obližnje kaldrme, uvidio da većina poezije nije opremljena za život u svijetu gdje ljudi zaista umiru. Ali jedan dio jeste. A reklo bi se da su pjesnici u koje se Popa ubraja podvrgnuli poeziju jednom takvom ispitu. U ovom Hjuzovom osvrtu prepoznaje se ideal kome je i sam težio u periodu kada je intenzivno radio na Vrani: težnja da pronađe pjesnički izraz srazmjeran situaciji u kojoj se u tom trenutku nalazila evropska civilizacija, ili ono što je od te možda oduvijek varljive ideje preostalo nakon dva svjetska rata i u sjenci nuklearne pečurke. Istovremeno se valjalo osloboditi balasta književne tradicije i uticajâ još primjetnih u Hjuzovim ranijim zbirkama, ukloniti naslage bombastičnosti i retorike, najzad svesti jezik na uslužni instrument jedne priče koja se autoru s urgentnošću nameće.

Hjuzova zamisao može se ukratko opisati kao primitivno folklorno predanje s obrisima univerzalne legende koja seže koliko u ljudsku prošlost toliko i u apokaliptičnu budućnost, s ambicijom da predstavi duboki rascijep u duši moderne individue. On začetak te katastrofe tumači kroz psiho-mitološki konglomerat dijelom naslijeđen od Roberta Grejvsa, a dijelom od K. G. Junga, koji se može sažeti u ideji o ogrešenju čovjeka o prirodu i njene zakone i njegovom upornom potiskivanju nesvjesnog dijela psihe, što može dovesti do katastrofalnih posljedica. S druge strane stoji istorijski kontekst Vijetnamskog i Hladnog rata, i kataklizme dva svjetska sukoba koja su ne samo srušila stari poredak već kao nikad dotad pokazala stravični potencijal čovjeka za svirepost i razaranje u industrijskim razmjerama. Uprkos nesklonosti biografskim tumačenjima književnih djela, tome se mora pridodati Hjuzova lična trauma nakon samoubistva njegove supruge, pjesnikinje Silvije Plat.