Дом Касмуро

Иако релативно неодамна откриен надвор од границите на Бразил, Хозе Марија

Мачадо де Асис важи за еден од најголемите светски автори од XIX век, и тоа

токму поради оние нешта што првично влијаеле негативно на неговиот статус:

предвеснички модерен и смело експериментален придонес кон наративната

форма и техника.

Делата на Мачадо де Асис се препознатливи по своето песимистичко гледиште

на човековата природа и софистицираните психолошки согледувања. Урбан,

космополитски, резервиран и циничен, Мачадо ги игнорира општествените

прашања, како бразилската независност и укинувањето на ропството, и се

концентрира на сликање на внатрешни портрети на ликови фатени во грч со

животот. Таков е случајот и со „Дом Касмуро“, фиктивен црнохуморен мемоар

на еден љубоморен маж и недоверлив раскажувач, чиј лежерен и шегобиен тон

е сопоставен на трагиката на неговата судбина. Веќе остарен и сам, Бенто

Сантијаго го пишува својот magnum opus „Историја на предградијата“ – роман

во романот – чија цел со секоја измината страница станува сè понејасна и

понепровидна: да се убеди уште еднаш дека неговата длабока огорченост е

последица на фактот што неговата жена беспричински го изневерила со

неговиот најдобар другар или да се соочи со болната можност дека сè уште

постои веројатност да згрешил – на повеќе од еден начин – во својот некогашен

сомнеж?

Еден од најдобрите – ако не и најдобриот – роман напишан на португалски јазик,

„Дом Касмуро“ е едно од големите непризнаени класични дела на преминот на

векот, постојано толкуван и ретолкуван предмет на книжевно-критичките

студии во Португалија и Бразил, а сè повеќе и на оние со потекло од САД и

Западна Европа