Vatikan u balkanskom vrtlogu : studije i rasprave

Rezultat višedecenijskog naučnog istraživanja našeg poznatog istoričara akademika Dragoljuba R. Živojinovića, nesumnjivo najboljeg poznavaoca Vatikana i Katoličke crkve uopšte, i njihove uloge u istorijskim, posebno političkim zbivanjima u 19. i 20. veku. Ova knjiga pokazuje da je jedna geografski mala država, Vatikan, „velika sila“, kako u miru tako i u ratovima. To se najbolje vidi u ulozi Vatikana i katoličkog klera u zbivanjima na Balkanu, „balkanskom“ vrtlogu“, u kojem se oni nisu samo „našli“ već su ga i stvarali, naročito kad je reč o balkanskim, Prvom i Drugom svetskom ratu, nastanku i nestanku prve i druge Jugoslavije.

Ovi prilozi svedoče o različitim temama i problemima – Konkordatu sa Kraljevinom Srbijom, stvaranju jugoslovenske države tokom Prvog svetskog rata, mirovnim naporima pape Benedikta XV i njegovim nastojanjima da obezbedi svoje učešće u pregovorima o zaključenju mira i pojedinim poli-tičkim rešenjima, posredničkim nastojanjima, vezama sa predsednikom SAD Vudro Vilsonom. Tu su takođe i rasprave koje otkrivaju držanje Sv. Stolice prema promenama nastalim na Balkanu nakon završetka Prvog svetskog rata, italijanskoj okupaciji Dalmacije i ostrva, sukobu između Vatikana i katoličkog klera, držanju pojedinih biskupa i njihovom otporu vatikanskoj podršci italijanskoj politici pre-ma Kraljevini SHS. Usput se otkrivaju i druga, manje istražena pitanja i problemi, kao što su držanje prema zaraćenim državama – Centralnim silama i Saveznicima – nastojanjima da se održi postojeći politički, društveni i privredni poredak u srednjoj Evropi, naporima da se sačuva Austrougarsko carstvo od raspada, prema teritorijalnim pretenzijama pojedinih sila (Nemačke, Francuske, Italije, Rusije), pokretu za pomirenje crkava u Evropi – ekumenizmu...