Zločini nad Srbima u Nezavisnoj državi Hrvatskoj – fotomonografija

Nezavisna Država Hrvatska (NDH) uspostavljena je 1941. godine na delu teritorije Kraljevine Jugoslavije okupirane od strane nacističke Nemačke i fašističke Italije. Pod patronatom sila Osovine, temeljena na ideologiji ustaškog pokreta i katolizaciji svih struktura države i društva, NDH je sprovodila organizovan teror i pogrome nad svojim građanima drugih nacionalnih, verskih i rasnih pripadnosti, koji su proglašeni remetilačkim faktorom (Srbi) i nearijevcima (Jevreji i Romi), i nad ideološkim protivnicima iz redova vlastite nacije.

U knjizi je dat izvod iz obimne fotodokumentacione građe Muzeja žrtava genocida u Beogradu – o stradanju srpskog naroda u NDH 1941–1945. godine. Fotografije neposredno dokumentuju zločine NDH počinjene u nameri uništenja Srba, Jevreja i Roma i stvaranja etnički čiste hrvatske države.

U Predgovoru, akademik Vasilije Krestić ukazuje na istorijske procese dugog trajanja koji karakterišu hrvatsku politiku u odnosu na lokalni srpski korpus. U uvodnom tekstu autora, Jovana Mirkovića, data je hronologija zločina u prva tri meseca postojanja NDH, tj. u periodu kada još uvek nije bilo organizovanog otpora režimu.

Fotodokumentacioni materijal raspoređen je u osam celina i svedoči o geografskoj rasprostranjenosti zločina na svim područjima NDH gde je živeo srpski narod – Lika, Kordun, Banija, Slavonija, Srem, Bosna, Hercegovina, Dalmacija. U poglavlju „Ozakonjenje zločina i terora – rasni zakoni“ dati su faksimiliregulative kojom je ozakonjen teror i pogromi nad „nepoćudnim“ pripadnicima drugih nacionalnih, verskih i rasnih grupa i ideološkim i političkim protivnicima. U tri poglavlja – „Zločini u direktnom teroru 1941, 1942 i 1943–1945“, fotografijama i faksimilima prikazani su karakterističnizločini protiv civilnog stanovništva „na kućnom pragu“, tj. u porodičnim domovima i u mestima življenja. U poglavlju „Zločini nad decom i ženama“, fotografije i faksimili govore o zločinu genocidanad najugroženijim grupacijama stanovništva. Logori za decu postojali su jedino u NDH i nigde više na svetu. Poglavlje „Zločini u institucijama države – logori“ ukazuje na ulogu države u organizovanom zločinu genocida. Poglavlje „Stradanje Srpske pravoslavne crkve“ dokumentuje i zločin duhovnog zatiranja srpskog naroda, ubijanja sveštenika i rušenja srpskih pravoslavnih crkava. Poslednje poglavlje – „Sredstva i metodi zločina“ svedoči o zločinima vojnih i policijskih postrojbi NDH, kao i njenih upravnih i političkih organa. Poslednji tekst, pod naslovom „Umesto pogovora“, govori o odnosu vrha Rimokatoličke crkve prema masovnim zločinimanad pripadnicima drugih konfesija u NDH.

Knjiga predstavlja celovit dokumenat o ideologiji i praksi NDH u sprovođenju zločina protiv čovečnosti nad drugim narodima, a posebno nad Srbima, koji su činili jednu trećinu stanovništva NDH i čiji je udeo u ukupnom broju žrtava u NDH iznosio oko 64 posto.